TEKSTY KURATORSKIE

PDF DLA OSÓB SŁABOWIDZĄCYCH 


 

W ogólnopolskim konkursie plastycznym skierowanym do artystów profesjonalnych „PANDEMIA. Sztuka w czasach zarazy.” wzięło udział 173 artystów z całego kraju zgłaszając łącznie 398 prac w kategoriach: malarstwo, rysunek, grafika, ilustracja. Zgłoszenia przyjmowane były do 31 sierpnia 2020 roku. Jury zakwalifikowało spośród nadesłanych realizacji konkursowych do Galerii Internetowej „PANDEMIA” 174 prace 113 artystów, natomiast do e-katalogu 62 prace 53 artystów. Jury przyznało GRAND PRIX oraz 3 Nagrody, a także 3 wyróżnienia specjalne. O wyborze zadecydowała oryginalność, poziom artystyczny oraz celne nawiązanie do tematu.

Prace realizowane były w takich technikach jak m.in.: malarstwo, digital painting, rysunek, rysunek z elementami malarstwa, grafika w tym grafiki komputerowe, grafiki warsztatowe takie jak akwaforta czy linoryt.

W Galerii Internetowej „PANDEMIA” znajdują się między innymi realizacje symboliczne, społeczne, surrealistyczne, minimalistyczne, mistyczne, konceptualne. Odnajdujemy tam motywy pustych, głuchych ulic, poczucie wyludnienia, wszechobecnej izolacji, depresyjności podczas kwarantanny spowodowanej wirusem covid-19. W kompozycjach odczuwalna jest niepewność, niepokój, refleksyjność, a także stres i poczucie strachu, osamotnienia, pustki i przemijania. Jest w nich również odczucie złości i idiosynkrazji wobec pandemii. Artystom towarzyszą rozważania nad człowiekiem jako istotą społeczną w czasach wszechobecnego odosobnienia. Dostrzegalne są poszukiwania odpowiedzi na takie osobiste pytania jak kim jesteśmy? Dokąd dążymy? Można zauważyć prace w ujęciu abstrakcyjno-metaforycznym, abstrakcyjnym ilustrujące stany emocjonalne artystów w obliczu zagrożenia. Są też takie, które są odpowiedzią na szum w mass mediach krążący wokoło wirusa. Jest też w tych realizacjach poczucie końca swobody, tęsknota za wolnością. To inna wizja świata niż ją do tej pory znaliśmy, odczuwalne zniewolenie czasem zarazy. Niektórzy twórcy inspirowali się makroświatem, inni zwracali uwagę na bohaterów tych czasów – służbę zdrowia.

Galerię Internetową „PANDEMIA” utworzyli również tacy twórcy, którzy w nawiązaniu do tematu odnieśli się do natury – kontemplacyjnego, nostalgicznego, przepełnionego odczuciem samotności pejzażu. Inni wykreowali przestrzeń w sposób filozoficzny, jeszcze inni w swojej kreacji ukazali skłonność do syntezy o analitycznym podejściu do tematu. Bywają takie realizacje, które nawiązują do abstrakcji geometrycznej wtłaczając kolor w karby brył i figur geometrycznych, w żelazną logikę podziałów. Pojawia się motyw kwarantanny, gdzie odbiorca jest stawiany w sytuacjach osobistych, intymnych, są to interpretacje zastanej sytuacji, lęku i zdystansowania się wobec wszechobecnego wirusa.

Zarówno w malarstwie jak i grafice wielu artystów i artystek zaproponowało realizacje z wykorzystaniem barwy błękitnej zbliżającej się do czerni. Barwa ta powoduje w odbiorcy odczucie tonu nieludzkiego smutku zasadnego i spowodowanego pandemią wirusa covid-19. Ten właśnie błękit jest barwą wycofania w głąb siebie, uwewnętrznieniem. Wasyl Kandyński pisał o nim: „Jest zapadaniem się bez końca (…) w stan ogromnej powagi”. Na pracach pojawia się też często zestawienie czerni i czerwieni, czerwieni i błękitu nadając dynamikę pandemicznym kompozycjom. W moim odczuciu wiąże się to z odczuciem strachu, niepokoju, gdzie błękit pełni rolę koloru przestrzeni metafizycznej. Występuje na pracach również przygnębiająca w świetle tematyki konkursu szarość. Oczywiście, to nie wszystkie barwy, które można zaobserwować w nadesłanych pracach. Kiedy na realizacjach pojawia się zestawienie choćby dwóch barw wywiązuje się pomiędzy nimi walka, a z walki między dwiema barwami powstaje spektakl odnoszący się do tematu głównego – pandemii, odbierany w dziedzinie tak psychologicznej jak i emocjonalnej.

Organizatorem konkursu jest Fundacja Pinata. Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura w sieci”. Partnerami wydarzenia jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Gmina Miasta Toruń oraz Województwo Kujawsko-Pomorskie. Konkurs został objęty Patronatem Prezydenta Miasta Torunia oraz Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

- Katarzyna Wendland

 





Organizacja ogólnopolskiego konkursu plastycznego „PANDEMIA. Sztuka w czasach zarazy” ma dwa cele – artystyczny i społeczny. Stanowi przegląd sztuki wizualnej z zakresu malarstwa, rysunku, grafiki i ilustracji, jest też pretekstem do nawiązania niewerbalnego dialogu pomiędzy artystami i odbiorcami na temat pandemii koronawirusa. Globalna epidemia jest nową sytuacją dla wszystkich, budzącą strach i ciekawość wobec następujących przemian społecznych. Choć staramy się żyć normalnie, zapanował chaos związany z naszym postrzeganiem świata.

Prace wybrane na wystawę PANDEMIA charakteryzuje wysoki poziom artystyczny oraz różnorodność form i stosowanych technik. To co podoba mi się w ujęciu społecznym wystawy, to nadzieja, którą czuje się po jej obejrzeniu. Chociaż prace mają różnorodny ładunek emocjonalny, wiele z nich emanuje pozytywną energią, a nawet humorem. Wspaniały jest też fakt, że tak wielu znakomitych twórców wzięło udział w tym przedsięwzięciu, że mimo trudnych czasów epidemii wirusa, zmobilizowali się do działania. Groźna sytuacja obudziła w artystach biorących udział w wydarzeniu chęć wypowiedzi, dając im natchnienie do pracy. Przymusowa izolacja społeczna, której wszyscy zostaliśmy poddani tej wiosny, okazała się czasem do twórczych przemyśleń. Jednych skłoniła do sięgnięcia po nowe media, w innych wzbudziła potrzebę kontynuacji wieloletnich cyklów. Wielu artystów zainspirowała do tworzenia zapisków, szkiców, prowadzenia dzienników podkreślających wątek oczekiwania oraz znudzenia codziennością. Pojawił się też temat medialnej burzy docierającej przez ekrany i monitory, chaosu panującego na świecie, który artyści postanowili uporządkować za pomocą plastycznych środków wyrazu. W realizacjach pojawia się też nawiązanie bezpośrednio do tematu choroby. Wielu artystów w swojej wypowiedzi poszukuje nadziei dla ludzkości w jednoczeniu się i wzajemnej pomocy, są też tacy twórcy, którzy w swoich apokaliptycznych przedstawieniach nie pozostawiają światu otuchy. Wielu autorów ukazało zamaskowane postaci, bezsilne wobec epidemii i poddane nowym regułom funkcjonowania. Częste jest też przedstawienie wirusa w widzialnej skali, jako bohatera kompozycji, podkreślając w ten sposób jego nadrzędny wpływ na rzeczywistość. Pojawiły się też prace abstrakcyjne obrazujące wewnętrzny chaos twórców lub klaustrofobiczne odczucia związane z izolacją. Mimo niekiedy dramatycznych ujęć tematu, napawa mnie otuchą fakt, że twórcy nadal chcą tworzyć, wypowiedzieć się i integrować podczas wystaw, nawet jeśli jest to możliwe tylko w świecie wirtualnym. Wylane na papier i płótno, a także za pomocą mediów cyfrowych niepokoje, mają oczyścić umysł twórców z kiełkujących frustracji. Okazuje się, że nawet w izolacji nie jesteśmy samotni, bo jest wiele osób, które myślą i czują podobnie.

Bardzo interesująca jest realizacja Shuai Zhang (Łódź) pt. „Izolacja I”, która zdobyła GRAND PRIX w konkursie. Jest to instalacja, którą artysta zgłosił do konkursu w formie grafik cyfrowych. Realizacja ukazuje miniaturowe sylwetki ludzi odizolowanych i zamkniętych wewnątrz plastikowych strzykawek. Malutkie ludziki intrygują swoją realistyczną różnorodnością, a ich świat wykreowany przez autora przeraża mechaniczną i bezosobową oprawą. Zamknięci w identycznych kapsułach skierowanych w jedną stronę, skazani na wspólną i nieznaną im przyszłość, są bezwolni, osamotnieni i odizolowani od siebie. Intrygująca jest w prawym górnym rogu przedstawienia plastikowa dłoń trzymająca jedną ze strzykawek. Ta wielka w stosunku do proporcji postaci, anonimowa ręka podpowiada odbiorcy dodatkowe treści do interpretacji. Pierwszą nagrodę otrzymał Zbigniew Blekiewicz (Szczecin) za pracę malarską. Realizacja przedstawiająca skrzypce, ma charakter dekoracyjny, a jej wykonanie reprezentuje wysoki poziom estetyczny, natomiast niepokojący w swym radykalnym podziale układ kompozycyjny ukazuje ukryty przekaz twórcy, który podkreśla nadany obrazowi tytuł - „Niedokończony koncert COVID-19”. Praca łączy ze sobą walory warsztatowe i ciekawe, nietypowe dla wystawy odniesienie się do tematu. Fragmentacja instrumentów, podzielenie i rozczłonkowania ich formy powoduje, że całość tworzy nową harmonię, nową rzeczywistość. Zupełnie inne ujęcie ma praca Jakuba Kamińskiego (Wrocław), która zdobyła Drugą Nagrodę w konkursie. Jest to plakat pt. „Przygoda”. Praca w satyryczny sposób odwołuje się do tematu nakazu przebywania ludzi w domach i ograniczenia ich świata do czterech ścian. Bez złych emocji lecz z pewnym przekąsem i humorem artysta odnosi się do sytuacji izolacji i realiów kwarantanny. Trzecią nagrodę otrzymała Daga Skwarska (Warszawa) za ilustrację pt. „Hero-2020”. Artystka stworzyła interesującą ilustrację przedstawiającą nowych bohaterów – lekarzy, którzy walcząc z pandemią narażają swoje własne życie. Podczas epidemii wizerunek bohaterskich lekarzy niejednokrotnie przedstawiany był w mediach i na billboardach. Artystka posłużyła się prostą formą tworząc wyrazisty przekaz. Szczególnie docenione zostały też prace autorów, którzy otrzymali Wyróżnienia Specjalne. Janusz Jurek (Ostrów Wielkopolski) zrealizował dramatyczną grafikę trójwymiarową pt. „Plaga III” , Joanna Śmielowska – Jaremin (Gdynia) wykonała nastrojową pracę malarska w technice digital painting pt. „Dystans”, natomiast Piotr Bąk (Katowice) przedstawił prace rysunkowe w wyjątkowej technice własnej - „ Zalew informacji” i „Osamotnienie II”. Oprócz autorów nagrodzonych i wyróżnionych, prace kilkudziesięciu artystów zostały umieszczone w e-katalogu. Jest to też forma wyróżnienia prac i zestawienia realizacji o wyjątkowych walorach plastycznych i niebanalnym przekazie.

- Alicja Wieczorek





Brak komentarzy: